Według Freuda, znanego psychiatry, ojca psychoanalizy, na zdrowie psychiczne składa się zdolność do miłości i do pracy. Równanie to rzuca światło na to jak ważną sferą życia jest praca.
Jeśli chcielibyśmy dowiedzieć się coś więcej na ten temat warto zapytać siebie: “co mnie motywuje do pracy?”
Motywacja może być wewnętrzna (autoteliczna) lub wewnętrzna (instrumentalna). Wewnętrzna jest wtedy, gdy do działania skłania nas sama aktywność; jest to działanie dla działania, akt sam w sobie. Nazywana jest taka aktywność optymalnym doświadczeniem, procesem przepływu. Zachodzi wtedy, kiedy wyzwanie stojące przed osobą charakteryzuje się wysokim stopniem trudności, a jednocześnie osoba ta posiada odpowiednie, wysokie umiejętności. Czynność dostarcza wtedy dużej satysfakcji. Motywacja zewnętrzna często nazywana jest metodą kija i marchewki. Zachodzi wtedy, gdy do czynności skłania nas bądź widmo kary za niewykonanie zadania np. wykluczenie społeczne , bądź obietnica jakiejś nagrody np. wypłata.
Na motywację można też spojrzeć od strony potrzeb. Użyteczny może tu być powszechnie znany model, piramida Maslowa. Zgodnie z nim potrzeby zaspokajane są w kolejności od tych najbardziej palących, podstawowych, do tych coraz to wyższego rzędu.
I tak najniżej znajdują się potrzeby fizjologiczne. Osoba może chcieć pracować po to aby mieć za co kupić jedzenie, napoje, móc zdobyć partnerkę lub partnera, do celów seksualnych.
Dalej są potrzeby bezpieczeństwa. Dzięki pracy i pieniądzom można zapłacić podatki, z których opłacane są formacje gwarantujące bezpieczeństwo, takie jak policja. W miejscu pracy osoba może także spotkać partnera, który zapewni opiekę i oparcie.
Dalej są potrzeby miłości i przynależności. Człowiek jest istotą stadną i słabo toleruje samotność. Dzięki pracy osoba może czuć się częścią grupy, a w pracy może mieć możliwość nawiązania satysfakcjonujących, intymnych kontaktów z innymi.
Kolejnym poziomem piramidy są potrzeby szacunku i uznania. Pracując i mając świadomość bycia potrzebnym, człowiek rozwija poczucie własnej wartości, podnosi status społeczny, zyskuje prestiż, uwagę innych ludzi i pozytywny obraz w ich oczach.
I wreszcie praca umożliwia osobie samorealizację, czyli spełnianie swojego potencjału, możliwości, w zakresie estetycznym, czyli bycia twórcą i podmiotem piękna i harmonii, i poznawczym, czyli odnajdywaniu wiedzy i rozumienia.
Praca potrafi zaspokoić wszystkie te potrzeby, albo przynajmniej te podstawowe. Nie ma znaczenia przy tym rodzaj zajęcia, może być to praca profesora wyższej uczelni, chirurga czy pracownika produkcji w fabryce. Bardzo dużo zależy tutaj od postawy wobec pracy czy sposobu organizacji doświadczeń, wyznaczania celów i sposobów ich osiągania.
